نورد پوسته ­ای و پدیده نقطه تسلیم به زبان ساده (Yield Point Phenomena)

در فولادهای کم کربن پدیده نقطه تسلیم (Yield Point Phenomena) پدیده­ای رایج می­باشد که این امر بر اثز نفوذ عناصر بین نشین مانند کربن ونیتروژن بوجود می­آید. در این حالت این عناصر مانع از تغییر شکل یکنواخت در ورق فولادی می­گردند. این پدیده غالباً پس از عملیات نورد گرم و همچنین پس از عملیات آنیل دیده می ­شود. در شکل پدیده نقطه تسلیم در نمودار تنش کرنش فولاد کم کربن پس از عملیات نورد گرم و یا پس از عملیات آنیل نشان داده شده است. همانگونه که مشاهده می­گردد پس از نورد گرم و یا عملیات آنیل منحنی تنش کرنش در منطقه تسلیم حالت دندانه­ای داشته که نشان دهنده رسوب اتم­های بین نشین می­باشد. در این حالت در حین تغییر فرم ورق فولادی به صورت موضعی بوده که علاوه بر احتمال پارگی ورق در عملیات شکل دهی مانند کشش اثر باندهای لودر (Luder’s Band) نیز در ورق شکل می­گیرد که این موضوع سبب ایجاد ظاهری نامناسب در محصول می­گردد.

پس از اندکی تغییر فرم پلاستیک (1 الی 3%) رفتار ورق فولادی حالت عادی پیدا می­کند. برای همین در حالتی که از ورق نورد گرم و یا ورق آنیل شده به عنوان محصول نهایی استفاده می­شود، بهتر است پیش از ارائه به بازار، این تغییر فرم اندک در ورق ایجاد گردد که این تغییر فرم در عملیات نورد پوسته­ای (Skin Pass) انجام می­شود. پدیده نقطه تسلیم به مرور زمان بازگشت­پذیر بوده و اگر ورق پس از Skin Pass شده مدت زمان زیادی مانند 6 ماه و یا بیشتر در انبار بماند بهتر است مجدداً Skin Pass گردد اگرچه شدت پدیده نقطه تسلیم در این حالت بسیار کمتر است.

به طور کلی عملیات نورد پوسته­ای دارای مزایای زیر می­باشد:

1-    حذف پدیده نقطه تسلیم

2-    تنظیم اتمام سطح (زبری)

3-    حذف برخی از عیوب مربوط به صافی سطح

4-    بهبود خواص مکانیکی